Besmetting met het herpesvirus vindt voornamelijk plaats door direct contact met het virus. Het virus dringt het lichaam namelijk binnen via de huid en slijmvliezen. Je kunt het herpesvirus krijgen door direct contact met iemand die het virus heeft. Bijvoorbeeld door:

• Zoenen

• Seksueel contact

• Aanraking van de herpesplekken met je vingers. Hierdoor kan de herpes ook op een andere plaats op je lichaam komen.

Je kunt het herpesvirus ook krijgen door contact met voorwerpen waarop het herpesvirus zit, bijvoorbeeld handdoeken. Zorg er daarom altijd voor dat je tijdens de besmetting je eigen handdoeken gebruikt en altijd goed de handen wast. Het virus heeft buiten het menselijke lichaam slechts een korte levensduur. Wanneer het lichaam besmet wordt met het herpesvirus spreekt men van een primaire (een eerste) infectie. De meeste primaire besmettingen vinden plaats op kinderleeftijd. Meestal merk je het niet dat je besmet bent met het herpesvirus. Bij ongeveer 10% van de primaire besmettingen ontstaan er lichte ziekteverschijnselen. Kinderen kunnen soms ziek worden, koorts hebben en ontsteking van de geïnfecteerde huid hebben. Volwassenen kunnen keelpijn en opgezette klieren rondom het geïnfecteerde gebied hebben. Vaak voelt de huid na een infectie branderig of pijnlijk aan. Het duurt gemiddeld 3 tot 9 dagen voordat de klachten ook zichtbaar zijn na besmetting. Als je eenmaal besmet bent met het virus, dan blijft het virus je hele leven in je lichaam zitten. Het virus trekt zich terug in zenuwcellen in de huid. Je merkt hier in principe niks van omdat het virus dan niet actief is. Dit wordt ‘latent aanwezig’ genoemd.

Het herpesvirus kan weer actief worden en klachten veroorzaken. Dit treedt met name op bij afname van je weerstand of uitlokkende factoren zoals:

• Koorts

• Zonlicht (hoog in de bergen bij wintersport, zonvakantie, zonnebank)

• Menstruatie

• Stress

Herpes komt meestal voor op de lippen, de penis, de vagina of de anus. Maar ieder deel van je lichaam kan worden besmet.

Als je herpes op de lippen of mond hebt, dan noemt men dat een koortslip of koortsuitslag. Vaak voel je eerst dat je huid branderig is of pijnlijk. Dan krijg je kleine blaasjes op je lippen die pijnlijk of branderig aanvoelen. Daarna drogen de blaasjes in en krijg je korstjes op je lippen die er na een tijdje af vallen.

De mate van klachten van herpes op de lippen wisselt. Meestal hebben mensen er weinig klachten van, behalve dat het er niet mooi uit ziet. Sommige mensen hebben wel veel pijn en/of een dikke lip. Er zijn mensen die slechts een paar keer in hun leven last hebben van een koortslip, maar de koortslip kan ook heel vaak op komen. Dit wisselt per persoon.

Herpes aan de penis, de vagina en de anus lijkt op herpes aan de lippen. Je ziet en voelt dan ook blaasjes die pijnlijk en branderig zijn. Je kunt er veel pijn van hebben. Je kunt de blaasjes regelmatig terugkrijgen. Van de blaasjes die regelmatig terugkomen heb je meestal minder last dan van de blaasjes die je voor het eerst krijgt.

Door intensief contact met de huid kun je soms herpes krijgen op andere plaatsen van het lichaam waar je het anders niet zo snel zou krijgen. Bijvoorbeeld op de billen en de vingers. Als je (atopisch) eczeem hebt, kan het gebeuren dat de herpes zich uitbreidt over grote delen van je huid. Dit kan veel klachten van de huid geven. Vaak heb je dan ook last van koorts en voel je je niet lekker. Neem dan altijd direct contact op met je arts.

Als je herpes op je ogen hebt, dan krijgt je een rood oog waar tranen uitlopen. Daglicht wordt niet goed verdragen en je kunt wazig gaan zien. Dit kan gevaarlijk zijn en blijvende schade aan je zicht geven. Neemt altijd direct contact op met je arts, zo nodig wordt je met spoed doorverwezen naar een (oog)arts die je klachten beoordeeld.

Je arts kan aan de blaasjes zien of je herpes hebt. Als de arts twijfelt, krijg je verder onderzoek. Er wordt dan meestal een huiduitstrijkje afgenomen. Zo nodig kunnen antilichamen (die een rol spelen bij het afweersysteem van ons lichaam) tegen herpesinfectie worden aangetoond door middel van bloedonderzoek.

Een actieve herpesplek is erg besmettelijk. Met name de vloeistof die in de blaasjes zitten die vaak ontstaan bij een herpesinfectie zijn zeer besmettelijk. je kunt verdere verspreiding voorkomen door:

• Dek de plaats van de herpes infectie af met een pleister als dit mogelijk is

• Kom nooit met de vingers aan herpesplekken

• Krab niet aan de korstjes

• Als je zalf gebruikt, voor bijvoorbeeld herpes aan de lippen, smeer de zalf niet met je vingers maar met een wattenstaafje op de plekken

• Door gebruik van zinkzalf op de herpes plekken, drogen de blaasjes sneller in

• Als je verzorgende producten gebruikt die je op je gezicht smeert, smeer deze dan niet over de plekken waar je herpes hebt

• Gebruik geen lippenstift als je herpes op de lippen hebt

• Als je een washandje of handdoek gebruikt, zorg er dan voor dat deze niet in contact met de herpesplekken komt

• Was meteen je handen als je een herpesplek hebt aangeraakt

• Wrijf niet in je ogen om verspreiding naar je ogen te voorkomen

Ja, herpes is besmettelijk.

• Als je herpes aan de lippen heb, houd dan spullen zoals make-up en handdoeken alleen voor jezelf en deel deze niet met anderen

• Houd ook borden, glazen en bestek voor jezelf. Zorg ervoor dat niemand anders ze gebruikt en was ze direct na gebruik goed af

• Vermijd direct lichaamscontact met anderen

• Vermijd met name zoenen of het knuffelen van baby’s. Stel liever het bezoek uit totdat je huidinfectie voorbij is.

• Als je herpes hebt aan de penis, de vagina of de anus vermijdt dan seksueel contact totdat de herpes helemaal is genezen. Gebruik van een condoom beschermt namelijk niet volledig.

• Besmetting van een pasgeboren baby kan ernstig verlopen omdat het afweersysteem nog niet volledig is ontwikkeld. Een herpesinfectie bij een pasgeborene kan blijvende schade veroorzaken en soms zelfs dodelijk zijn. Als je klachten hebt van een herpesinfectie is het verstandiger je bezoek uit te stellen totdat je klachten weer verdwenen zijn. Vermijd met name zoenen of het knuffelen van baby’s

Ook besmetting van een patiënt met verminderde afweer (chemotherapie of afweer onderdrukkende medicatie) kan gevaarlijk zijn. Ook voor deze groep is het advies bezoek beter uit te stellen totdat de herpes infectie helemaal genezen is.